Cyswllt Rhieni Cymru

Prosiect newydd cyffrous yw ‘Cyswllt Rhieni Cymru’, y mae Plant yng Nghymru yn ei arwain gyda chyllid a sicrhawyd gan Lywodraeth Cymru. Bydd y prosiect hwn yn ymgysylltu â rhieni’n genedlaethol gyda’r amcan cyffredinol o greu:-

‘System/platfform Cymru gyfan sy’n cynnig dull dwy ffordd o sicrhau bod lleisiau rhieni’n cael eu clywed ac yn bwydo i ddatblygiad polisi, gan arwain at gyfranogiad ystyrlon ar ffurf cydgynhyrchu’

Mae’r prosiect yn hyrwyddo Erthyglau 3, 5 ac 18 o Gonfensiwn y Cenhedloedd Unedig ar Hawliau’r Plentyn (CCUHP), sy’n cydnabod ac yn cefnogi rhieni a theuluoedd a’u rôl allweddol wrth ofalu am blant a’u hamddiffyn.

Daw prosiect ‘Cyswllt Rhieni Cymru’ mewn ymateb i angen cenedlaethol am lwybr clir, hygyrch i gael mynediad at farn rhieni ar bob maes polisi sy’n effeithio ar eu plant.

Cyfnod 1
 

Yng Nghyfnod 1 o’r prosiect, a gynhaliwyd rhwng Tachwedd 2021 a Ionawr 2022, amlygodd ymarferiad rhychwantu, arolwg ac adroddiad yr angen am gyfranogiad ystyrlon gan rieni.

Trwy ymgysylltu â rhieni, fe wnaethon nhw fynegi’n glir,

‘Rydyn ni eisiau llais a chael ein clywed’

‘Mae angen i ni leisio barn, a dyw hynny ddim yn cael ei hysbysebu’n ddigonol (ar lefel genedlaethol)’

“Rwy’n gwybod bod cyfreithiau’n effeithio arnon ni, ond dwy ddim yn siŵr sut i ymwneud â hynny”

Amlygodd canfyddiadau Cyfnod 1 fod rhieni’n teimlo bod rhoi cyfle iddyn nhw rannu eu barn, eu syniadau a’u safbwyntiau yn eithriadol o bwysig.

Fodd bynnag, nid oedd y rhan fwyaf o rieni erioed, neu doedden nhw ddim yn credu eu bod erioed, wedi rhoi gwybod i Lywodraeth Cymru beth oedd eu barn, a doedd ganddyn nhw ddim hyder i rannu eu barn ar lefel Cymru gyfan. Y canfyddiadau hyn o Gyfnod 1 oedd yn darparu’r dystiolaeth ar gyfer Cyfnod 2 o’r prosiect.

Cyfnod 2

Prif nodau Cyfnod 2 y prosiect yw:-

• Sefydlu fforwm genedlaethol i ddod â sefydliadau a phartneriaid â diddordeb sy’n gweithio yn y maes hwn ynghyd, ar draws pob un o’r 22 Awdurdod Lleol (ALl) yng Nghymru.
   

• Nodi a chefnogi cynrychiolwyr allweddol ym mhob ALl yng Nghymru i chwarae rhan arweiniol, gydag arweinydd y prosiect yn cydlynu hynny.
   

• Recriwtio grŵp llywio o rieni i symud y gwaith hwn ymlaen a’i yrru i gyfeiriad cydgynhyrchiol.
   

• Datblygu a sefydlu platfform addas ar-lein – gan ddarparu gwybodaeth a deunyddiau, a llwybr i rieni rannu eu barn ar bolisi cenedlaethol a materion cysylltiedig.
   

• Defnyddio dull gweithredu â ffocws cymunedol i ddatblygu a chefnogi hyrwyddwyr Rhieni, gyda’r nod o gyrraedd y rhieni hynny nad ydynt yn aml yn cael eu clywed.

Byddwn ni’n gweithio gyda Rhwydwaith Cenedlaethol Arweinyddion Rhianta a Chymorth i Deuluoedd a’r sefydliadau y buon ni’n ymwneud â nhw yng NGHYFNOD 1 o’r prosiect i gyflawni hyn.

Byddwn ni hefyd yn ymgysylltu â rhieni, gweithwyr awdurdod lleol a sefydliadau sy’n ymwneud â strwythurau cyfranogiad lefel leol i greu fforwm Cymru gyfan a fydd yn darparu cyfleoedd gwirioneddol i rieni fwydo i ddatblygiad polisi ehangach.

Beth mae’r prosiect yn ceisio’i gyflawni?
 

Mae ffocws CCUHP ar y teulu, gyda’r plentyn yn y canol. Mae’n defnyddio’r geiriau ‘rhieni’ a ‘theuluoedd’ yn amlach na ‘phlant’ ac yn cydnabod bod hawliau plant yn cael eu diogelu mewn teuluoedd yn gyntaf.

Mae Erthygl 5 yn nodi ‘dylai’r Llywodraeth barchu hawl fy nheulu i’m helpu i wybod am fy hawliau’. Mae’n cydnabod bod rhieni/gofalwyr yn chwarae rhan hanfodol wrth sicrhau bod hawliau eu plant yn cael eu gwireddu. Mae plant yn cael hyfforddiant ar eu hawliau ac yn dechrau eu defnyddio, felly mae rhaid i ni gefnogi rhieni/gofalwyr i ddeall hawliau plant a gweithio ar y cyd i sicrhau bod eu hawliau’n cael eu cynnal.

Mae’r llwybrau ar gyfer cyfranogiad plant wedi ymsefydlu’n dda trwy’r Senedd Ieuenctid, Cymru Ifanc a swyddfa’r Comisiynydd Plant, ond a yw lleisiau rhieni/gofalwyr yn cael eu clywed ar ran eu plant? Nod y prosiect hwn yw creu’r un cyfleoedd ar gyfer cyfranogiad rhieni.

Mae rhieni/gofalwyr eisiau teimlo bod eu profiadau bywyd o werth, a chael eu cynnwys ar ddechrau prosesau o wneud penderfyniadau, yn hytrach na bod yn rhan o ymgynghoriad ticio blychau. Maen nhw hefyd am dderbyn adborth effeithiol. Bydd gwrando ar leisiau rhieni/gofalwyr yn creu gwasanaethau o safon uchel a fydd yn grymuso ac yn cryfhau rhieni/teuluoedd ac yn helpu i sicrhau bod hawliau plant yn cael eu gwireddu.